تاریخچه مطبوعات و رسانه های جمعی نپال

مطبوعات نپال در طول شورش مائوئیست ها و حکومت مستقیم پادشاه

در تاریخ مطبوعات نپال روزنامه‌ نگاران و آزادی‌های مدنی نه تنها از سمت دستگاه‌های دولتی، بلکه در معرض نیروهای خشن شورش مائوئیست نیز در سال‌های اخیر قرار گرفته است.

در طول اولین وضعیت اضطراری (26 نوامبر 2001 تا 29 اوت 2002)، هشت روزنامه نگار ترور شدند. شش نفر از آنها توسط نیروهای امنیتی و دو نفر توسط شورشیان مائوئیست و بیش از 150 نفر به طرق مختلف دستگیر و شکنجه شدند.

روزنامه‌نگاران نپالی که مبارزات گسترده‌ای را علیه حکومت مستقیم پادشاه به راه انداخته بودند، آسیب‌های زیادی را متحمل شدند. مطبوعات نپالی شاهد بدترین نوع از سرکوب ها از سوی دولت بودند و همچنین از تهدیدها، موانع و خشونت‌های شورشیان نیز دور نماندند.

سانسور خبری

تاریخ مطبوعات نپال با حوادث بسیاری روبرو شده است. دولت قوانین سختگیرانه، محدودکننده و بحث‌برانگیز مختلفی را اجرا کرد که آزادی مطبوعات را به عنوان حق مردم برای اطلاعات محدود می‌کرد. علیرغم اینکه قانون اساسی کشور آزادی کامل مطبوعات را تضمین می‌کرد. مطبوعات بخش خصوصی نیز تحت سانسور شدید قرار گرفتند.

دولت از روزنامه های نپال خواسته بود که بدون بررسی دقیق حقایق از سوی ارتش هیچ مطلبی در مورد عملیات های امنیتی یا شورش های مائوئیستی چاپ نکنند. اکثر روزنامه‌های خارج از کاتماندو به دستور مقامات منطقه مورد ارعاب یا تعلیق خودسرانه قرار گرفته‌اند. به دلیل شرایط نامساعد ایجاد شده توسط دولت نزدیک به 50 درصد از نشریات محلی تعطیل شدند.

مردم از حق اطلاعات و سایر حقوق مدنی مانند حق رفت و آمد آزاد در داخل کشور و آزادی بیان و عقیده به کلی محروم بودند.

پس از تصرف سلطنت در 1 فوریه و اعلام وضعیت اضطراری برای دومین بار از سال 2001، خبرنگاران بارها با دستگیری، بازداشت و بازجویی خودسرانه مواجه شدند. بسیاری از روزنامه نگاران حتی پس از دستور دادگاه برای آزادی دوباره بازداشت شدند.

برای ایستگاه های رادیویی FM پخش اخبار و برنامه های روز به طور کامل ممنوع شد. به دلیل ممنوعیت پخش اخبار و برنامه های خبری بر روی ایستگاه های رادیویی خصوصی و سانسور شدید حتی در شبکه های تلویزیونی، چندین شبکه رسانه ای برنامه ها را تعطیل یا محدود کردند و باعث بیکاری کارکنان شدند. در ادامه بسیاری از روزنامه نگاران نیز بیکار شدند.

مطبوعات نپال پس از احیای دموکراسی در سال 2006

علیرغم سالی تاریخی برای سیاست نپال، رسانه های این کشور با آزار و اذیت و مانع تراشی قابل توجهی مواجه شدند. با این حال روزنامه نگاران به اندازه کافی در بازگرداندن کشور به مسیر دموکراتیک که بخشی از قیام آپریل 2006 بود، کمک کردند. پس از احیای دموکراسی و امضای توافقنامه صلح جامع بین دولت نپال و مائوئیست ها مطبوعات و رسانه‌های جمعی نپال شاهد یک نفس آسوده و آرامش از حملات وحشیانه و نقض آشکار مطبوعات نبودند.  در دوره 25 آوریل 2006 تا 12 آوریل 2008 پس از دموکراسی، در مجموع 676 روزنامه نگار و کارمند رسانه حوادث مختلف نقض آزادی مطبوعات را تجربه کردند.

انتشار قانون حق دسترسی به اطلاعات، قانون روزنامه نگاران فعال (متمم دوم) و تضمین قانون اساسی آزادی مطبوعات و بیان آن در قانون اساسی موقت دستاوردهای قابل توجهی بوده است که در تاریخ مطبوعات نپال به دست آمده است.

در جریان جنبش تارای که توسط احزاب و گروه‌های مختلف تحریک‌کننده مستقر در تارای راه‌اندازی شد. مطبوعات و رسانه‌های نپالی شاهد آزارهای دیگری مانند خرابکاری، حمله و جنایت در سلسله درگیری‌های سیاسی در منطقه بودند.