میدان سفالگری باکتاپور – سفال هایی از “دیو چا”  خاک خدایان

میدان سفالگری باکتاپور یکی از قدیمی ترین میادین سفالگری در نپال و جهان است که قدمت آن به قرن شانزدهم میلادی برمی گردد.
این میدان سفالگری در جنوب میدان قرون وسطایی دوربار باکتاپور واقع شده و در شرق معبد داتاتریا می باشد وتنها چند دقیقه پیاده روی از میدان توآمادی فاصله دارد. معبد داتاتریا یکی از قدیمی ترین معابد باکتاپور و از دیدنی های باکتاپور است و قدمت آن به قرن 14 برمی گردد. این میدان از مهم ترین دیدنی های نپال محسوب می شود.

شهر باکتاپور دارای چهار میدان اصلی می باشد. این چهار میدان شامل میدان داتاتریا، میدان سفالگری باکتاپور، میدان توآمادی و میدان دوربار باکتاپور است.

باکتاپور دارای دو میدان سفالگری معروف است که نشان از رونق سفال و عمق هنر صنعتگران این منطقه است.
یکی از این میادین سفال در جنوب غربی میدان توآمادی واقع شده است و دیگری در شرق معبد داتاتریا واقع در میدان داتاتریا قرار دارد که قدیمی ترین میدان می باشد و قدمت این میدان به قرن شانزدهم میلادی برمی گردد .

باکتاپور به خاطر هنر و صنعت سفالگری سنتی اش بسیار مشهور است.

میدان سفالگری باکتاپور بهترین مکانیست که می توان هنر سفالگری مردمان “نوار” ساکن در شهر باکتاپور در دره کاتماندو را تماشا کرد. هنری که به مانند گنجینه یی از نسلی به نسل دیگر و سینه به سینه منتقل شده است.
سفالگری مهارتی است که مردمان باکتاپور از نسل های گذشته خانواده خود آموخته اند و صنعتگران امروز، به عنوان میراث دار این هنر باستانی به هویت و حرفه ی خود افتخار می کنند.

در میدان سفالگری باکتاپور می توان دید که چگونه هنوز مردمان “نوار” به زیبایی سنت های خود را هر روزه زندگی می کنند و سفالگرانی را تماشا کرد که با همان تکنیک های باستانی و اجدادی خود به حرفه شان ادامه می دهند. سفالگران به کاری که می کنند عشق می ورزند و در حفظ و گسترش آن مداومت بسزایی به خرج می دهند. سفالگری برای “نواری”ها بیش از یک حرفه است و مفهومی همراه با ارزش ملی و میراث خانوادگی را دارد.

مراحل ساخت ظروف سفالی به آسانی که به نظر می رسد نیست، به خصوص در نپال جایی که هر کاری پایه و اساس فرهنگ خود را دارد و توسط سنت و هنجارهایی هدایت می شود که باید به طور جدی دنبال شوند.

میدان سفالگری باکتاپور، سفال هایی ساخته شده از خاک خدایان

سفال های ساخته شده در باکتاپور از آنچه در جاهای دیگر ساخته می شوند دارای کیفیتی بهتر هستند .دلیل این کیفیت به این خاطر است که طبق سنت های باستانی خود از خاک رس سیاه استفاده می کنند. در زبان محلی به این خاک “دیو چا” ، به معنای “خاک رس خدا – خاک خدایان ” گفته می شود و مناسب ترین نوع کیفیت گل برای سفال به شمار می رود.

“دیو چا” فقط در یک مکان یافت می شود که برای دسترسی به آن باید بیش از 10-12 فوت در محیطی سخت و خطرناک حفاری کنند و این کار فقط یک بار در سال مجاز می باشد. در نظر داشته باشید ظروف ساخته شده از خاک رس سیاه به دلیل کمیاب بودن گران تر خواهند بود.

میدان سفالگری باکتاپور قدیمی ترین میدان سفالگری در جهان

متداول ترین نوع چرخ سفالگری در اینجا یک چرخ ساده چوبی بزرگ است که با چوب چرخانده می شود و سفالگر با دستان پر ظرافت خود به گل شکل می دهد. کوره های مربعی سفالگران درست پشت چرخ های سفالگران است. کوره هایی از جنس سفال که به همراه ترکیب کاه گلی ساخته شده ست.

 فلسفه ی زندگی سفالگران میدان سفالگری باکتاپور

سفالگری برای مردمان باکتاپور بیش از یک حرفه است. می توان سفالگری را نوعی فلسفه ی زندگی برای آن ها دانست. سفالگری یک فرآیند است و همه ی اعضای خانواده در این تجارت و هنر باستانی نقش و سهم خود را ایفا می کنند. زنان در اینجا به همان اندازه سخت کار می کنند که مردان خانواده. در اینجا تمامی اعضای خانواده از کودک و بزرگ در کنار یکدیگر برای تحقق این فرآبند، شانه به شانه کار می کنند.

مردان جوان اغلب با انبوهی از گل یا “دیو چا” بر دوش از گوشه ای از میدان به گوشه دیگر می روند در حالی که زنان جوان مشغول آماده سازی خاک رس خدایان هستند. اساتید باتجربه که امروز پیرمردی شده اند، در عرض چند دقیقه با دستان هنرمند خود از میان گل، ظروفی چشمگیر را خلق می کنند و پیرزن ها و زنان جوان مراقبت از گلدان های خشک شده و رنگ آمیزی آنها را بر عهده دارند.

کودکان نیز در کنار پدر و مادر خود سفال ها را بعد از ساخت به حیاط اصلی منتقل می کنند و نقش خود را در این فرآیند ایفا می کنند.
بسیار جالب، دیدنی و قابل احترام است که در دنیای امروز شاهد نسلی هستیم که تمامی اعضای آن برای یک هدف مشترک در قالب خانواده در کنار یکدیگر کار و تلاش می کنند.

در میدان اصلی حیاط بزرگی وجود دارد که هنرمندان سفالگری به کارهای خود اختصاص داده اند. شما می توانید در این حیاط انبوهی از ظروف سفالی که زیر نور خورشید می درخشند ببینید. ترکیبی از گلدان های سفالی خاکستری و قهوه ای مایل به قرمز، بشقاب، فنجان و کوزه های سفالی که طبق رسوم و سنت ها باید در زیر نور آفتاب خشک شوند.

به استثنای فصل کاشت و برداشت، سفالگران میدان سفالگری باکتاپور همیشه درحال شکل دادن به خاک خدایان به هر شکل قابل تصور هستند. تقریباً هیچ چیز سفالی وجود ندارد که در میادین سفال باکتاپور پیدا نکنید. گویی که سفالگران این منطقه دستان جادویی دارند که می توانند از خاک رس هر چیزی را خلق کنند.میدان سفالگری به خودی خود جهانی پر از زیبایی و هنر است.

گفتنی است در اطراف میدان سفالگری باکتاپور چندین معبد نیز وجود دارد. از جمله این معابد می توان به معبد گراخنات و معبد جتا گانش اشاره نمود.

دیدنی های میدان سفالگری باکتاپور

معبد جتا گانش

معبد جتا گانش در گوشه جنوب غربی میدان سفالگری باکتاپور قرار دارد. گفته می شود که این معبد دو طبقه که دارای سقفی طلایی ست توسط یک فرد ثروتمند ساخته شده است. علاوه بر این، یک ویژگی منحصر به فرد دارد که معابد دیگر نپال به ندرت دارند.

اگر با دقت به ستون‌های این معبد نگاه کنید می‌توانید تصاویر حکاکی شده زیبایی از آستاماریکاس و آستابایراواس را در آنجا پیدا کنید.

معبد گراخنات

معبد گراخنات در میدان سفالگری باکتاپور به ندرت مورد بازدید بازدیدکنندگان قرار می گیرد و در میان توریست ها شناخته شده نمی باشد اما اهمیت خاص خود را دارد. در قسمت شمالی میدان سفالگری باکتاپور یک منطقه مرتفع به نام تالادامفو وجود دارد که معبد گراخنات در آنجا قرار دارد. سه مسیر مختلف برای رفتن به آنجا وجود دارد. هر ساله در روز چهارم بیسکا جاترا (آخرین روز سال نو نپالی)، یک مراسم مقدس در آنجا برگزار می شود. پیروان جامعه نات تندیس گراخنات را می پرستند و از این رو برای پرستش او از برخی از آداب مقدس تانتریک پیروی می کنند. 

مرکز آموزش سفالگری

 از آنجایی که میدان سفالگری باکتاپور از قدیمی ترین میادین سفال در جهان است، اساتید چیره دست و هنرمند بسیاری در این منطقه حضور دارند. از این رو مراکز آموزش سفال نیز وجود دارد. در این مراکز آموزش سفال به شما یاد می دهند که چگونه سفالگری کنید. اگر علاقه مند به هنر سفالگری هستید می توانید در دوره های آموزشی شرکت کنید.

آموزشگاه های هنر نقاشی تانکا 

اگرچه شهر پاتان بیشتر به عنوان هنر تانکا معروف می باشد با این حال میدان سفالگری باکتاپور نیز به نوعی به مدرسه نقاشی های تانکا معروف است، جایی که می توانید آرامش و صبر هنرمندان را ببینید. علاوه بر این، هنر تانکا به اندازه یی زیبا هستند که می تواند حس زیبایی در شما بوجود بیاورد. اگر علاقه مند به هنر تانکا هستید می توانید در دوره های یادگیری این هنر اصیل و زیبا شرکت کنید.