شیواراتری بزرگترین جشنواره هندو
شیواراتری یک جشنواره بسیار عظیم برای هندوان است که سالانه برای تکریم لرد شیوا برگزار می‌شود. معنای تحت‌الفظی این عبارت «شب بزرگ شیوا» می‌باشد وهر سال در شب سیزدهم، روز چهاردهم ماه ماگها یا فالگونا (بر پایه تقویم هندو) جشن گرفته می‌شود. هندوها این شب را به عنوان غلبه بر تاریکی و جهل در زندگی و جهان می ذانند. تقدیم میوه ها، برگ ها، شیرینی ها و شیر به تندیس شیوا از رسوم این جشنواره می باشد.
ماهاشیوارتری، شب پرستش شیوا در شب چهاردهم ماه نو رخ می‌دهد. ماهاشیوارتری زمانی است که هندوها برای لرد شیوا دعا می‌خوانند و او را عبادت می‌کنند. شیوارتری (“رتری” از زبان سانسکریت = شب) شبی که او (لرد شیوا) گفته است باید “تانداو” را (رقص ازلی خلقت و خشم، حفاظت و نابودی) اجرا کنید.
معبد پاشوپاتینات (در کاتماندو، نپال) یکی از مهمترین معبدهای شیوا، میزبان بزرگترین گردهمایی هندو ها در ماهاشیوارتری است. هندوان در سراسر جهان برای اعمال زیارتی دور هم جمع می‌شوند. زائران باید مدت زمان زیادی در صفوف بسیار طولانی منتظر بمانند تا بتوانند هدایای خود را به معبد تقدیم کنند.
از زمانی که تقویم‌های مختلفی به وسیلهٔ انواع گروه‌های مختلف در هند و نپال استفاده می‌شود، نام این جشنواره و ماه برگزاری، در تمام هند و نپال یکسان نیست. این جشنواره به طور منحصر به فرد با تقدیم برگهایی از یک درخت مخصوص (بیلوا) به شیوا جشن گرفته می‌شود. تمام روز را باید روزه بگیرند و تمام شب را باید بیدار بمانند. پیروی از کتاب مقدس، توبه و طلب بخشایش، تمرین یوگا و مدیتیشن، به منظور رسیدن به خیر مطلق در زندگی، از اعمال این شب است.
اصلی ترین مکان برگزاری جشنواره ماها شیواراتری
بزرگترین جشنواره ویژهٔ شیواراتری در پایتخت نپال (کاتماندو) و در معبد پاشوپاتینات برگزار می گردد. معبد پاشوپاتینات یکی از مقدس ترین و قدیمی ترین معابد هندو در نپال می باشد و جزو میراث جهانی یونسکو است که به لرد شیوا ، خدای هندو اختصاص یافته است.
سن معبد و یا تاریخ دقیق ساخت پاشوپاتینات دقیقاً مشخص نیست، اما افسانه وجود آن را از 400 سال قبل از میلاد مسیح نشان می دهد. گفته می شود معبد قبلی توسط موریانه ها از بین رفت و مجموعه پاشوپاتینات فعلی به عنوان جایگزین معبد قبلی در اوایل قرن پنجم و اواخر قرن هفدهم ساخته شد. معبد اصلی پاشوپاتینات ساختمانی با سقف دو طبقه و گلدسته طلایی است که از جنس مس ساخته شده و با طلا پوشانیده شده است و شامل 518 معبد، ساختمان و سازه است.
مراسم ماها شیواراتری
سادوها و پیروان لرد شیوا در تمام طول شب مشغول پایکوبی و عبادت لردشیوا می شوند و با خواندن مانتراهایی که در مدح و ستایش لرد شیواست ، شب را سحر می کنند.
در این روز سادوهای برهنه را می‌توان یافت که به زائران نذری و ماری جو.آ.نا می‌دهند که در آن نام لرد شیوا آورده شده است. استفاده از گیاه ماری جو.آ.نا در این روز خاص در داخل معبد مجاز می باشد و در سطح شهر بصورت کیک، شیرینی، حلوا و مخلوط شیر و ماری جو.آ.نا مصرف می شود.
روز جشن لرد شیوا
وقتی خلقت کامل شد، الهه پاراواتی (همسر لرد شیوا) از لرد شیوا پرسید که کدام آیین و رسم او را بیشتر خشنود ساخته؟ و شیوا پاسخ داد آن اعمال که در شب سیزدهم ماه کامل در طول ماه ماگها انجام شود. الهه پاراواتی این موضوع را برای دوستانش تکرار کرد و به وسیلهٔ او در تمام خلقت پخش شد.
ماری جو.آ.نا گیاهی مقدس در باور هندو
ماری جو.آ.نا در باور هندو گیاهی مقدس می باشد و آن را حاصل تلاش لرد شیوا برای نجات زمین می داند. طبق داستان ها لرد شیوا در جریان سیلی که بر روی زمین اتفاق افتاد و در حال نابودی زمین بود تمامی آب های سیل را نوشید و پس از آنکه مطلع شد آب سمی است آن را نبلعید.
قطره یی از آن آب ها از دهان او بر روی زمین افتاد و در اثر آن قطره ، گیاه ماری جو.آ.نا رویید.
تریپوندرا، اشاره به سه خط افقی از خاکستر مقدس دارد که روی پیشانی می‌کشند برای پرستش شیوا. این، سمبل دانایی معنوی، خلوص وتوبه و طلب بخشایش است (تمرین معنوی یوگا) بنابرین آنها همچنین می‌توانند سمبل سه چشم شیوا باشند.
استفاده از تسبیح ساخته شده با دانه‌های درخت رودراکشا (که سمبلی از اشک‌های لرد شیواست) برای پرستش لرد شیوا مناسب است. این دانه رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز دارد، گاهی سیاه و گاهی شاید اثری از پودر صندل مقدس، زردچوبه، یا خاکستر مقدس باشد.
در ماها شیواراتری، فقط آب سرد و برگ بایل برای لینگام (آلت تناسلی) پیشنهاد می‌شود. دیگر مراسم کهن، مانند حمام کردن شستشوی لینگام در شیر، و پانچاموترا (شیر، ماست، کشک، روغن، شکر و عسل (نماد معاش) به ترتیب یکی پس از دیگری، یا روغن مالی کردن یا برنج سفید وقف شده (نمادی از باروری، و یا خلقت) در این روز انجام می‌شود.
طناب کشی، تفریحی برای بچه‌ها
در جشنواره ماها شیواراتری کودکان با مسدود کردن جاده‌ها و معابر توسط طناب‌های بلند، از عابرین پیاده یا وسایل نقلیه درخواست هدیه و پول می کنند و سپس به عابرین اجازهٔ عبور می دهند. جشنواره مذهبی ماها شیواراتری از دیدنی ترین جشنواره های نپال است که میلیون ها نفر در سراسر نپال آن را جشن می گیرند.